Prilikom čitanja stručne literature vezane za potrošnju energije, energetsku efikasnost i zaštitu životne sredine u domenu građevinarstva i arhitekture, naročito vezano za fasadne prozore sreću se određeni pojmovi koji nisu dovoljno jasni. Kako bismo vam olakšali čitanje, kao i sticanje odgovarajućih znanja iz ove oblasti, pripremili smo Pojmovnik napisan na srpskom i engleskom jeziku.
Osnovna poruka svih stručnih i naučnih skupova je kako obezbediti efekat 5 E (energija, ekonomija, ekologija, efikasnost, edukacija).
Mislimo da je edukacija na prvom mestu. Bez adekvatnog obrazovanja, suštinskog a ne formalnog nema ni održivog razvoja, koji je u Srbiji ozbiljno ugrožen, čak preti i katastrofalnim posledicama.
Srbija kao i zemlje EU, suočena je sa velikom zavisnošću u snabdevanju energijom, što u prvi plan postavlja pitanje energetskog siromaštva i energetske sigurnosti. S obzirom da su u Srbiji najveći gubici energije (toplotne i rashladne) vezani za fasadne prozore, i iznose 50 % od ukupne energije zgrade, najveći potencijal racionalnije upotrebe energije i povećanje energetske efikasnosti leži u efikasnijoj izgradnji energetski održivih javnih i stambenih objekata. Naročitu pažnju treba pokloniti zameni i ugradnji fasadnih prozora. Primenom koncepta održive gradnje pružaju se mogućnosti da se prevaziđu izazovi u ekonomskom i socijalnom pogledu, kao i da se obezbedi viši nivo zaštite životne sredine i stvore povoljniji uslovi za otvaranje novih „zelenih” radnih mesta.
ZASENČAVANJE OD SUNCA
Sistem kojim se kontroliše količina toplote i svetlosti koje se propuštaju u neku zgradu, što omogućava korisnicima da kontrolišu dobijanje toplote od sunca.
SOLAR SHADING
System which controls the amount of heat and light admitted to a building, permitting users to control heat gains from the sun.
ZVUČNA IZOLACIJA
Blokira zvuk da ne prolazi kroz zidove, podove, plafone i prozore.
SOUND INSULATION
Blocks sound from travelling through walls, floors, ceilings and windows.
INFILTRACIJA VAZDUHA
Vazduh koji u zgradu prodire kroz male otvore na okvirima vrata i prozora.
AIR INFILTRATION
Air which leaks into a building through small cracks in door and window frame.
KOEFICIJENT ZASENČAVANJA
Odnos solarne energije koja se prenosi kroz prozor i upadne solarne energije.
SHADING COEFFICIENT
Ratio of the solar energy transmitted through a window to the incident solar energy.
KVALITET UNUTRAŠNJEG VAZDUHA
Kvalitet vazduha unutar i oko neke zgrade ili konstrukcije, koji je u vezi sa zdravljem i komforom stanara zgrade.
INDOOR AIR QUALITY
Quality of the air within and around a building or a structure, related to the health and comfort of building occupants.
NISKO EMISIONO STAKLO
Staklo koje ima premaz na svojoj površini koji svodi na minimum količinu toplote koju staklo apsorbuje i koji reflektuje maksimum toplote nazad u zgradu.
LOW-E-GLAZING
Glass which has a coating on its surface that minimizes the amount of heat absorbed by the glass and which reflects a maximum of heat back into a building.
ODNOS SVETLOSTI I DOBIJENE SUNČEVE TOPLOTE
Metod za ocenjivanje odnosa između prenosa vidljive svetlosti i dobijene toplote.
LIGHT TO SOLAR GAIN RATIO
Method to evaluate the relationship between visible light transmittance and
heat gain.
OTPOR PROLAŽENJU TOPLOTE
Mera sposobnosti nekog materijala da se suprotstavi prolaženju toplote kroz njega.
THERMAL RESISTANCE
Measure of a component’s ability to restrict the passage of heat across its thickness.
PASIVNA KUĆA
Zgrada koja se ne oslanja na instalacije sistema aktivnog mehaničkog grejanja, hlađenja ili ventilacije da bi obezbedila komforno, zdravo okruženje u unutrašnjosti.
PASSIVE HOUSE
Building that does not rely on the installation of active mechanical heating, cooling of ventilation systems to ensure a comfortable, healthy indoor environment.
PRENOŠENJE DNEVNOG SVETLA
Odnos količine svetlosti koja se prenosi kroz prostor i količine svetlosti koja pada na njegovu spoljašnju površinu.
DAYLIGHT TRANSMITTANCE
Ratio of the amount of light transmitted through a window divided by the amount of light incident on its surface.
PRIRODNO HLAĐENJE
Korišćenje dotoka spoljnog vazduha u zgradi, kako bi se obezbedila ventilacija i hlađenje prostora. Sinonimi – Prirodna ventilacija.
NATURAL COOLING
Use of outdoor air flow into buildings to provide ventilation and space cooling. Synonyms – Natural ventilation.
PROJEKTOVANJE DNEVNOG SVETLA
Specifičan pristup projektu neke zgrade kojim se osigurava da se postigne komforan, prihvatljiv ambijent enterijera koristeći prirodnu svetlost (i prirodnu ventilaciju), čime se smanjuju upotrebe za veštačkim osvetljenjem i energijom vezanom za njega, kao i odgovarajući uticaj na klimatske promene.
DAYLIGHT DESIGN
Specific approach to the design of a building that ensures that a comfortable, acceptable indoor environment is achieved using natural light (and natural ventilation), thus reducing the demand for artificial lighting and its related energy and climate change impact.
RENOVIRANJE
Postupak obnavljanja i remontovanja svih elemenata neke zgrade da bi se ona dovela do stanja u kome se čini da ona izgleda kao da je opet nova, dajući joj drugi koristan vek. Sinonimi – Restaurirati naknadno.
REFURBISH
Act of renewing and overhauling all elements of a building to bring it to condition that makes it seem as if it is new again, giving it a second useful life. Synonyms – Renovate. Retrofit.
SISTEM REKUPERACIJE TOPLOTE
Svaki sistem za štednju energije kojim se obavlja zagrevanja nekog prostora ili zagrevanje vode aktivnim iskorišćenjem otpadne toplote, koja bi inače bila odata okolini.
HEAT RECOVERY SYSTEM
Any conservation system whereby some space heating or water heating is done by actively capturing by product heat that would other wise to ejected into the environment.
SISTEM ZA NOĆNU VENTILACIJU
Korišćenje pasivnih metoda (hlađenje iz zemlje, noćni gubitak radijacije, unakrsna ventilacija i hlađenje isparavanjem) da se snize unutrašnje temperature ili da se unapredi termički komfor.
NIGHT TIME VENTILATION SYSTEM
Use of passive methods (ground cooling, night-time radiation loss, cross ventilation and evaporate cooling) to reduce internal temperatures or improve thermal comfort.
STANDARD ZA PASIVNU KUĆU
Rigorozni dobrovoljni standard za energetsku efikasnost u zgradama.
PASSIVE HOUSE STANDARD
Rigorous voluntary standard for energy efficiency in buildings.
SVEST O ENERGETSKOJ EFIKASNOSTI
Svest korisnika ili stanara neke zgrade da njegovi postupci imaju uticaj na energetski učinak neke grade ili njenu potrebu za energijom.
ENERGY EFFICIENCY AWARENESS
Awareness of a user or occupant of a building that his/her action have an impact on the energy performance or demand of a building.
TERMIČKI KOMFOR
Stanje uma koje izražava zadovoljstvo datim uslovima sredine.
THERMAL COMFORT
Condition of mind which expresses satisfaction with the thermal environment.
TOPLOTNA IZOLACIJA
Materijal metod ili projekat koji se koristi da se smanji brzina prenošenja toplote iz jednog u drugi prostor.
THERMAL INSULATION
Material, method or design used to reduce the rate of heat transfer from one space to another.
UNAPREĐENJE ENERGETSKE EFIKASNOSTI
Unapređenje izvedeno na konstrukciji, strukturi materijala, teksturi ili sistemima za upravljanje životnom sredinom neke zgrade čiji rezultat je smanjenje potrošnje energije te zgrade u poređenju sa situacijom pre početka radova.
ENERGY EFFICIENCY IMPROVEMENT
Improvement made to the structure, fabric or environmental control systems of a building that result in a reduction of the building’s energy consumption as compared with the situation before the work began.
USMERIVAČ SVETLOSTI
Arhitektonski element fiksiran na neki otvor koji reflektuje vidljivu svetlost na gore prema plafonu, čime omogućava da dnevna svetlost prodre u unutrašnjost zgrade.
LIGHT SHELT
Architectural feature to an opening in a building which bounces visible light up towards life – ceiling, thus daylight penetrate deeper into the interior of the building.
HERMETIČNOST
Mera otpora omotača zgrade na curenje vazduha u nju ili iz nje.
AIR TIGHTNESS
Measure of a building envelope’s resistance to inward or outward air leakages.
CURENJE VAZDUHA
Nekontrolisano izlaženje vazduha iz zgrade koje se ne dešava zbog određene i planirane svrhe ispuštanja ustajalog vazduha ili uvođenja svežeg vazduha.
AIR LEAKAGE
Uncontrolled movement of air out of a building which is not for the specific and planned purpose of exhausting stale air or bringing in fresh air.
Autor teksta: Prof. dr Dragan Škobalj
