Ako je sudeći po izgledu, veliki broj muzeja dobra su najava umetnosti i kulture koja se krije unutar njenih zidina. Kako se arhitektura menjala i razvijala tokom istorije, takav trend nastavila je i u sadašnjosti. Pa tako muzeji novije gradnje sve više nose pečat savremenog doba. Izbor materijala i razvijena svest dali su arhitektama slobodu kreiranja i ličnog pečata. Rezultat takvih okolnosti su muzeji drugačijeg izgleda i neobične arhitekture.
U nastavku teksta predstavljamo vam samo neke od njih, kao primer spajanja moderne arhitekture i umetnosti.
GUGENHAJMOV MUZEJ U BILBAU
Solomon Robert Gugenhajm bio je član bogate američke porodice koji se školovao u Švajcarskoj. Pored velikog interesovanja za porodični biznis veliku pažnju i ljubav ispoljavao je prema umetnosti. U početku se bavio sakupljanjem umetničkih dela, da bi vremenom kupio muzej u Njujorku, a nešto kasnije izdvojio sredstva za podizanje sopstvenog muzeja. To je bio prvi Gugenhajm muzej i nalazi se u Njujorku. Danas postoji Gugenhajm fondacija sa istoimenim muzejima u drugim gradovima.
Gugenhajmov muzej u Bilbau nastao je na zahtev baskijske vlade Gugenhajm fondaciji. Oni su smatrali da će ta građevina u velikoj meri uticati na razvoj ovog industrijskog gradića i bili su u pravu.
Godine 1997. podignuta je jedinstvena građevina, za koju je i španski kralj rekao da je u pitanju najlepša građevina XX veka. Da je takvo mišljenje imao ne samo kralj, govori i činjenica da je turizam u Bilbau procvetao, nakon podizanja i otvaranja ovog muzeja. Drugim rečima, postao je nezaobilazna atrakcija sve većeg broja domaćih i stranih turista.
Pitate se šta je to po čemu je ovaj muzej tako poseban? Ima nesvakidašnji složen dizajn, nastao usled kombinacije neobičnih geometrijskih figura i različitih materijala, među kojima su najviše zastupljeni krečnjak, staklo i titanijum.
Arhitekta koji je gradio ovu građevinu je Frank Geri. Njega su poznavaoci arhitekture i umetnosti prozvali genijem i to opravdano. Naime, Frank je imao 25 skica po kojima je planirao da gradi ovu građevinu. Odustao je od njih. Na kraju, svoju viziju je realizovao i podigao muzej uz pomoć 3D program Catia, koji se koristi za vazduhoplovne aplikacije.
U početku je bila zamisao da se čelik koristi kao osnovni materijal, jer je Bilbao industrijski grad. Međutim, Frank je odustao od te ideje jer je ovo grad sa puno kišnih dana što bi loše uticalo na sam čelik i propadanje građevine. Posle kraćeg istraživanja doneo je odluku da u gradnji koristi titanijum.
Danas je Gugenhajmov muzej u Bilbau građevina sa površinom od 32.500 m², sa plaštom od titanijuma koji u zavisnosti od količine svetlosti koju prima, menja boju od srebrne, preko zelene do plave. Ova koloristika sa jedne strane, kontrast prirodnih i metalnih materijala i krljuštasta struktura sa druge, daju razigranost, nesvakidašnjost i unikatnost ovoj građevini.
Unutrašnjost muzeja obuhvata površinu od 24.000 m² u kojoj su na tri nivoa raspoređena umetnička dela. Centralni deo je u vidu atrijuma u kome su smešteni spiralni stubovi, a iza kojih se nalaze standardni zidovi i krovni prozori. Ono što je zanimljivo jeste da su dela osvetljena prirodnom svetlošću, što nije slučaj sa drugim muzejima, ali što i nije lak posao. To opet dokazuje vrsnost i sposobnost arhitekte Gerija.
Sa koliko pažnje, posvećenosti, znanja i hrabrosti je oblikovao ovu građevinu govori i činjenica da je dobio titulu vizionara u arhitekturi i ozbiljno uzdrmao dotadašnje standardne forme i rad tadašnjih arhitekata.
Gugenhajmov muzej na obali reke Nervion u Bilbau sa pravom nosi naziv najbolje i najlepše građevine svoga doba. Predstavlja spoj arhitekture i umetnosti, čija se lepota može doživeti jedino ličnim prisustvom. Imajte to na umu kada budete putovali u Španiju.
MoMA U BANKOKU
Muzej MoMA (Museum of Modern Aluminium) nalazi se na periferiji Bankoka na 400 m² površine. Budući da je Tajland poznat po istoriji i proizvodnji aluminijuma, odatle potiče inspiracija i želja za izgradnjom ovog muzeja koji i nosi naziv Muzej modernog aluminijuma.
Nakon velike ekonomske krize koja je 1997. godine pogodila Tajland, aluminijumski profili su se za veoma mali novac prodavali lokalnom stanovništvu, što je rezultiralo aluminijumskom arhitekturom koja se širila horizontalno, odnosno građevine su se bazirale na prizemlje.
U tom periodu došlo je do ideje za podizanje ovog muzeja. Aluminijumski profili proizvodili su se u fabrikama, a potom transportovani na mesto gradnje gde su se međusobno spajali i povezivali. Posmatrajući ih pojedinačno ili u celini jasno se vidi da se fasada ogleda u desetinama hiljada aluminijumskih traka koje se međusobno razlikuju po teksturi i boji. Ono što im je jedinstveno jeste integrisano LED osvetljenje, koje dodatno pojačava vizuelni efekat. U toku dana fasada izgleda u obliku maslačka, dok je noću i vidu cveta kresnice.
Za razliku od svetle spoljašnje fasade, unutrašnjost muzeja je zatamnjena aluminijumskim trakama koje grade tunel, a koji dalje vodi do mirnog izložbenog prostora.
Na vrhu muzeja nalazi se ekološka bašta, koja podseća na plutajuće ostrvo sa velikim brojem sezonskih biljaka pogodnih za razmnožavanje i život svitaca. A kada zamislite svice i aluminijum, slika postaje više nego zanimljiva i nestvarna, što je zapravo i odlika arhitekture ovog muzeja.
Pored arhitekture i fasade, u MoMA muzeju, aluminijum se koristi i za izradu nameštaja, u enterijeru, pejzažu, rasveti, čime se stvara osećaj totaliteta iznutra i spolja. Izgradnjom ovog muzeja stvorena je jedna nova vrsta arhitekture Tajlanda, u kome su, do tada, dominirale tzv. „betonske džungle“.
KUNSTHAUS U GRACU
Na obali reke Mure 2003. godine kada je Grac bio Evropska prestonica kulture, podignut je Muzej savremene umetnosti. Njegova nesvakidašnja arhitektura sa konstrukcijom od armiranih betonskih ploča i krovom sastavljenim od hiljade akrilnih staklenih panela, koji pomoću fotonaponskih ćelija stvaraju energiju, je svojevrsni spoj starog i modernog Graca.
Arhitekte Peter Cook i Coulin Fournier tvorci ovog zdanja neobičnog oblika koji podseća na amebu sa organiskim obrisima, začetnici su pokreta „blob dizajn“. Kako i sam podseća na srce, bubreg, aortu, Kunsthaus je i sam primer blob arhitekture.
Pored neobičnog izgleda, muzej ima i neobičnu fasadu koja nosi naziv BIX, koji je nastao simbiozom reči Big i Pixel i koja zapravo predstavlja urbani digitalni ekran. Kada imate u vidu činjenicu da je jedan ovakav savremeni, moderni objekat naslonjen na najstariju gvozdenu kuću koja vodi poreklo još iz 1847. godine i da pri tom ne narušava izgled kvarta, lako je zaključiti da se radi o harmoniji prošlih i sadašnjih vremena. Takođe, i pored neobičnog oblika Kunsthaus odiše toplotom i nežnošću, o čemu najbolje svedoči naziv „prijateljski vanzemaljac“.
I NA POČETKU I NA KRAJU, ARHITEKTURA
Muzeji su mesta koja gaje, čuvaju i neguju tradiciju, mesta koja čuvaju ostatke različitih epoha, ali i mesta gde se možemo duhovno ispuniti, kulturno nadograditi, pobeći od svakodnevice i užurbanog života. Navedeni muzeji su tipični primeri muzeja koji čuvaju sadašnjost za neke buduće dane, ali i mesta koja pokazuju da je i arhitektura veoma bitna u kompletnom umetničkom, fizičkom i emotivnom doživljaju muzeja. Arhitektura je prva slika koju vidimo kod nekog muzeja, ali i poslednja koja zaokružuje celu priču.
