Časopis „Prozori+Vrata“ ima za cilj da Vas upozna sa standardizacijom EU, koja je neophodna za proizvodnju i izvoz kvalitetnih proizvoda. Redakcija časopisa obezbedila Vam je prevod krovnog standarda EN 14351-1. Prvi deo možete pročitati OVDE, drugi OVDE, treći OVDE, a u nastavku su prilozi.
Prilog A
(Informativni)
Međuzavisnost karakteristika i komponenti
A.1 Uopšteno
Tabela A.1 navodi neke međuzavisnosti između karakteristika i komponenti, odnosno, koje se krakteristike mogu promeniti ukoliko se određena komponenta modifikuje. Dalje smernice mogu biti izvučene iz relevantnih ispitivanja i standarda za klasifikaciju. Tabela A.1 pruža jedno od sredstava kojima se utvrđuje da li je potrebno ponovno ispitivanje zbog modifikacije proizvoda.
Ključ
Y Modifikacija komponenti će verovatno promeniti karakteristike koje su u pitanju
N Modifikacija neće promeniti karakteristike koje su u pitanju
a Broj lokacije, montaže, u slučaju zamene okova, ukoliko postoji dokumentovani dokaz na osnovu relevantnih standarda o okovu da je izvedba okova ekvivalentna koju nudi zamenjeni okov (korišćen na ITT), tada osnovno ispitivanje nije potrebno
b Broj, materijal
c Youngov model, toplotna provodljivost, gustina
d Površina i oblik poprečnog preseka, montaža uređaja za ventilaciju
e Tip, masa, prevlaka, šupljina, gas, instalacije, zaptivanje
f Videti Aneks B
Prilog B
(normativni)
Određivanje zvučne izolacije prozora
B.1 Uopšteno
Zvučna izolacija Rw (C; Ctr) prozora mora biti određena pomoću ispitivanja prema EN ISO 140-3 (referentna metoda), pogledati B.2. Kao alternativna zvučna izolacija jednog prozora (definicija, pogledati EN 12519: 2004, 2.2.10) sa IGU (Izolaciona staklena jedinica) može biti određena koristeći tabelarne vrednosti, pogledati B.3. Rezultati moraju biti izraženi u skladu sa EN ISO 717-1. Vrednosti zvučne izolacije prozora Rw ≥ 39 dB ili Rw + Ctr ≥ 35 dB, mora biti određeno ispitivanjem.
Uzimajući u obzir veličinu prozora, proširenje i ekstrapolacijska pravila za vrednosti zvučne izolacije koje se određuje nekom od metoda, je naznačeno u tabeli B.3. Pravila koja se tiču drugih aspekata osim dimenzije su opisana u B.1 i B.2.
NAPOMENA: Pravila o proširenju su pravila za komponente koje dozvoljavaju promene bez promena vrednosti (= sličan dizajn, pogledati 3.4). Ekstrapolacijska pravila su pravila promene vrednosti usled promena dimenzija proizvoda.
B.2 Određivanje zvučne izolacije testiranjem
Testiranje mora da bude izvršeno prema EN ISO 140-3, preporučuje se ispitni uzorak dimenzija 1,23 m x 1,48 m (što odgovara dimenzijama ispitnog otvora 1,25 m x 1,50 m). Ukoliko je prikladno, i druge dimenzije prozora mogu biti primenjene u ispitivanju. Ekstrapolacijska pravila u vezi dimenzija mogu se pronaći u Tabeli B.3. Pravila o proširenju IGU (Izolaciona staklena jedinica) su data ispod, za druge promene prozora, pogledati Prilog A.
Promena IGU (Izolaciona staklena jedinica) je dozvoljena bez novih ispitivanja na prozorima pod uslovom da IGU (Izolaciona staklena jedinica) ima iste ili bolje Rw i/ili Rw + Ctr (podaci iz ispitivanja prema EN ISO 140-3 ili opšti podaci, pogledati EN 12758 ili EN 12354-3)
NAPOMENA: Tip stakla (kaljeno staklo, toplotno ojačano staklo, toplotom očvrsnuto staklo, hemijski ojačano staklo) ne utiče na zvučno izolaciju (Pogledati EN 12758: 2002, 3,2 Tabela 1)
B.3 Određivanje zvučne izolacije jednokrilnog prozora sa IGU (Izolaciona staklena jedinica) pomoću tabelarnih vrednosti
B.3.1 Zvučna izolacija jednokrilnih prozora bazirana na podacima IGU (Izolaciona staklena jedinica) zvučne izolacije i kriterija konstrukcije prozora
Zvučna izolacija jednokrilnog prozora sa IGU (Izolaciona staklena jedinica) može biti utvrđena prema proceduri u B.3.3. Opšti uslovi su dati u B.3.2. i specifične zahtevane karakteristike za različite nivoe zvučne izolacije su date u B.3.3. Tabelarne vrednosti su izvučene iz rezultata ispitivanja većinom koristeći ispitne dimenzije uzorka 1,23 m x 1, 48 m (referentna veličina) što odgovara ukupnoj površini od 1,82 m2. Ekstrapolacijska pravila su data u Tabeli B.3.
B.3.2 Opšti uslovi za korišćenje procedure u B.3.3
Procedura u B.3.3 se primenjuje na fiksne i jednokrilne prozore sa mogućnošću otvaranja (pričvršćeni sa gornje strane, bočno ili na dnu, okretni ili klizni) sa IGU (Izolaciona staklena jedinica). Procedura se ne odnosi na vrata-prozore sa umetnutim panelima. Potrebni zaptivači moraju biti glatki, trajno elastični, otporni na starenje, lako zamenljivi i bar jedan mora biti neprekidan.
Vazdušna propustljivost prozora mora biti najmanje Klasa 3, pogledati 4.14, a za klizne prozore najmanje Klasa 2.
B.3.3 Procedura za utvrđivanje prozora Rw (C; Ctr) na osnovu IGU (Izolaciona staklena jedinica) podataka
Za prozore koji ispunjavaju opšte uslove B.3.2, korišćeni su sledeći koraci:
b) Tabela B.1: Rw za prozor je zasnovana na Rw za IGU (Izolaciona staklena jedinica)
c) Tabela B.2: Rw + Ctr za prozore je zasnovana na Rw + Ctr za IGU
d) prozor C = – 1 dB
e) izračunati Ctr prozora = „Tabela B.2” (Rw + Ctr (prozor)) – „Tabela B.1” (Rw (prozor))
f) korekcija prema Tabeli B.3, ukoliko je potrebno
g) CE – obeležavanje prozora: Rw (C;Ctr) zasnovan na rezultatima koraka a), c), d) i e)
PRIMER CE obeležavanje prozora pričvršćenog sa gornje strane, dimenzija 1,2 m x 1,6 m, 1 zaptivač, vazdušna propustljivost Klasa 3 i IGU (Izolaciona staklena jedinica) sa Rw (C;Ctr) = 30 (– 1; – 4) dB
IGU (Izolaciona staklena jedinica) Rw = 30 dB implicira da je Rw prozora = 33 dB
IGU (Izolaciona staklena jedinica) Rw + Ctr = 26 dB implicira da je Rw + Ctr prozora = 28 dB
C = – 1 dB
Ctr = 28 dB – 33 dB = – 5 dB
Površina 1,2 m x 1,6 m = 1,92 m2 < 2,7 m2 tako nikakva korekcija nije neophodna, odnosno CE – obeležavanje Rw (C; Ctr) = 33 (– 1, – 5)
a Ispitivanje u skladu sa EN ISO 140–3 (referentni metod) ili opšti podaci prema EN 12758 ili EN 12354–3
b Fiksni i otvarajući (gore/sa strane/na dnu ili okretni) jednokrilni prozori koji u potpunosti ispunjavaju vazdušnu propustljivost Klasa 3, pogledati 4.14
c Jednokrilni, klizni prozori koji potpuno zadovoljavaju vazdušnu propustljivost, Klasa 2, pogledati 4.14
d Samo za prozore koji se otvaraju
a Ispitivanje u skladu sa EN ISO 140–3 (referentna metoda) ili opšti podaci prema EN 12758 ili EN 12354–3
b Fiksni i otvarajući (gore/sa strane/na dnu ili okretni) koji u potpunosti ispunjavaju vazdušnu propustljivost Klasa 2, pogledati 4.14
c Jednokrilni, klizni prozori koji potpuno zadovoljavaju vazdušnu propustljivost, Klasa 2, pogledati 4.14
d Samo za prozore koji se otvaraju
B.4 Rezultati ispitivanja i tabelarne vrednosti – Opseg primene
Ekstrapolacijska pravila za rezultate ispitivanja i tabelarne vrednosti su date u tabeli B.3
a Intervali površina pokazani za tabelarne vrednosti su identični sa intervalima rezultata ispitivanja u skladu sa B.2 koristeći preporučeni uzorak za testiranje dimenzija 1,23 m x 1,48 m
Prilog C
(Informativni)
- EN 572-9, Glass in building – Basic soda lime silicate glass products – Part 9: Evaluation of conformity/Product standard
EN 572-9, Staklo u građevinarstvu – Osnovni stakleni proizvodi od kalcijevog oksida i natrijevog hidroksida – Deo 9: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda - EN 1096-4, Glass in building – Coated glass – Part 4: Evaluation of conformity/Product standard
EN 1096-4, Staklo u građevinarstvu – Staklo sa prevlakom – Deo 4: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda - EN 1279-5, Glass in building – Insulating glass units – Part 5: Evaluation of conformity
EN 1279-5, Staklo u građevinarstvu – Izolaciona staklena jedinica – Deo 5 – Ocena usaglašenosti - EN 1748-1-2, Glass in building – Special basic products – Borosilicate glasses – Part 1-2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 1748-1-2, Staklo u građevinarstvu – Posebni bazni proizvodi – Borosilikatno staklo – Deo 1-2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda - EN 1748-2-2, Glass in building – Special basic products – Glass ceramics – Part 2-2: Evaluation of conformity/Products standard
EN 1748-2-2, Staklo u građevinarstvu – Posebni bazni proizvodi – Staklena keramika – Deo 2-2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
6. EN 1863-2, Glass in building – Heat strengthened soda lime silicate glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 1863-2, Staklo u građevinarstvu – Toplotno ojačano silikatno staklo sa kalcijevim oksidom i natrijevim hidroksidom – Deo 2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
7. EN 12150-2, Glass in building – Thermally toughened soda lima silicate safety glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 12150-2, Staklo u građevinarstvu – Toplotno ojačano sigurnosno silikatno staklo sa kalcijevim oksidom i natrijevim hidroksidom – Deo 2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
8. EN 12337-2, Glass in building – Chemically strengthened soda lime silicate glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 12337-2, Staklo u građevinarstvu – Hemijski ojačano silikatno staklo sa kalcijevim oksidom i natrijevim hidroksidom – Deo 2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
9. EN ISO 12543-2, Glass in building – Laminated glass and laminated safety glass – Part 2: Laminated safety glass (ISO 12543-2:1998)
EN ISO 12543-2, Staklo u građevinarstvu – Laminirano staklo i laminirano sigurnosno staklo – Deo 2: Laminirano sigurnosno staklo (ISO 12543-2:1998)
10. EN 13024-2, Glass in building – Thermally toughened borosilicate safety glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 13024-2, Staklo u građevinarstvu – Toplotno ojačano borosilikatno sigurnosno staklo – Deo 2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
11. EN 14178-2, Glass in building – Basic alkaline earth silicate glass products – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 14178-2, Staklo u građevinarstvu, Osnovni zemnoalkalni silikatni stakleni proizvodi – Deo 2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
12. EN 14179-2, Glass in building – Heat soaked thermally toughened soda lime silicate safety glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 14179-2, Staklo u građevinarstvu – Toplotno omekšano termički ojačano silikatno staklo s kalcijevim oksidom i natrijevim hidroksidom – Deo 2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
13. EN 14321-2, Glass in building – Thermally toughened alkaline earth silicate safety glass – Part 2: Evaluation of conformity/Product standard
EN 14321-2, Staklo u građevinarstvu – Toplotno ojačano zemnoalkalno zaštitno silikatno staklo – Deo 2: Ocena usaglašenosti/Standard proizvoda
Prvi deo ovog teksta možete pročitati klikom na link Standard proizvoda i karakteristike svojstava – 1. deo
Drugi deo ovog teksta možete pročitati klikom na link Prozori i spoljna vrata neotporna na požar i/ili propuštanje dima – 2. deo
Treći deo ovog teksta možete pročitati klikom na link Standard proizvoda i karakteristike svojstava – 3. deo
Autor: Prof. dr Dragan Škobalj